Laboratorium utworzone zostało w wyniku realizacji projektu „Rozbudowa infrastruktury naukowo – badawczej Politechniki Rzeszowskiej – etap II” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007 – 2013. Laboratorium Badań Kół Zębatych zostało stworzone na potrzeby przemysłu lotniczego, w tym głównie przedsiębiorstw Doliny Lotniczej. Urządzenia zainstalowane w laboratorium umożliwią podejmowanie kompleksowych prac naukowo-badawczych i zadań wdrożeniowych z zakresu napędów lotniczych oraz wszechstronne analizy w obszarach konstrukcji, technologii, pomiarów i badań przekładni zębatych. Jest to kontynuacja działań naukowych, prowadzonych od wielu lat i jednocześnie wykorzystanie potencjału naukowego Uczelni w obszarze, w którym dotychczas badania nie były możliwe. Dzięki realizacji dotychczasowych projektów i prac naukowych powstał zespół pracowników o wysokich kwalifikacjach merytorycznych.
Zakres prac, możliwych do wykonania z użyciem laboratorium znaczące rozszerza ofertę, jaką Uczelnia może skierować do innych instytutów badawczych oraz zakładów przemysłowych. Laboratorium nie jest uzależnione od żadnego producenta lotniczego, co w założeniu ma umożliwić dotarcie do nowych podmiotów gospodarczych, zamierzających kooperować z przemysłem lotniczym i ułatwienie im wejścia na ten wymagający rynek. Projektowanie oraz wykonywanie we własnym zakresie innowacyjnych napędów lotniczych zapewni stałe podnoszenie kwalifikacji kadry naukowej i utrzymywanie ich na najwyższym poziomie, a przede wszystkim rozwój własnych metod badawczych i kompleksową współpracę z podmiotami przemysłu lotniczego.
Możliwość samodzielnego przebadania i sprawdzenia parametrów technicznych nowych, innowacyjnych opracowań w zakresie przekładni oraz weryfikacji wyników badań uzyskanych metodami symulacji komputerowych zapewni wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw Doliny Lotniczej, współpracujących z PRz. Aktualnie możliwe do wdrożenia (w obszarze napędów lotniczych) nowe technologie procesów cieplno-chemicznych oraz zastosowania nowych materiałów wymagają kompleksowych badań stanowiskowych ulepszonych przekładni, szczególnie w zakresie wytrzymałości zmęczeniowej. Efekty prac będzie można aplikować także w takich dziedzinach jak motoryzacja, przemysł maszyn roboczych oraz obrabiarek, a także pojazdów wojskowych i konstrukcji specjalnych.
Laboratorium jest unikalne w Europie środkowowschodniej, dzięki czemu środowisko naukowe ma szansę na znaczący udział w ważnych, międzynarodowych projektach badawczych z dziedziny lotnictwa. Posiadana aparatura pozwala na prowadzenie rozszerzonych prac badawczych wspólnie z innymi jednostkami naukowymi, zarówno w strukturze PRz (Uczelniane Laboratorium Badań Materiałów dla Przemysłu Lotniczego oraz Laboratoria Katedry Technologii Maszyn i Inżynierii Produkcji) jak i pozauczelnianymi. Jedną z podstawowych funkcji naukowych laboratorium będzie weryfikacja wyników dotychczasowych własnych prac, przeprowadzonych w środowisku zaawansowanych programów inżynierskich, co umożliwi zaoferowanie zewnętrznym podmiotom zweryfikowanego praktycznie, kompleksowego systemu do projektowania przekładni stożkowych. Dodatkowo będzie możliwe rozwiązywanie unikalnych, nowych problemów w zakresie napędów lotniczych dzięki możliwości odtworzenia w laboratorium zarówno geometrii przekładni (dotyczy to samych uzębień jak też wprowadzenia celowych błędów w geometrii jej członów oraz błędów montażu czy wykonania korpusów) jak i warunków jej pracy. Dzięki stanowisku do badań wytrzymałościowych są możliwe prace nad innowacyjnymi metodami oceny jakości i diagnostyki przekładni zębatych z wykorzystaniem termografii (KKM posiada kamerę termowizyjną).
